Woda to z chemicznego punktu widzenia związek tlenu i wodoru o wzorze H2O. W praktyce jednak tzw. kranówka, z której korzystamy na co dzień, stanowi roztwór zawierający szereg innych substancji.
Wpływają one na wiele istotnych dla nas parametrów, do których – obok smaku czy bezpieczeństwa dla zdrowia – należy m.in. twardość wody. Większość z nas zdaje sobie sprawę, że woda w Polsce jest dość twarda i warto zmiękczać ją na domowy użytek. Co to oznacza w praktyce? Czym jest miękka woda i dlaczego służy nam lepiej niż woda twarda?
Zalety i wady twardej wody
Woda twarda to taka, która zawiera m.in. znaczne ilości jonów wapnia i magnezu. Jak wiadomo, jest to cecha pożądana w wodzie mineralnej, która stanowi element naszej diety wodnej. Wapń i magnez to cenne dla zdrowia pierwiastki. Jednocześnie jednak to one sprawiają, że:
- podczas ogrzewania wody wytrącają się z niej trudno rozpuszczalne osady, co oznacza, że w takich urządzeniach jak czajniki, pralki czy kotły grzewcze tworzy się tzw. kamień kotłowy,
- woda ma wysokie napięcie powierzchniowe, w związku z czym słabsza jest jej zdolność do utrzymania kontaktu z powierzchnią stałą (innymi słowy – trudniej jest np. umyć zabrudzone powierzchnie),
- woda osłabia działanie detergentów, utrudnia ich pienienie się,
- woda może podrażniać skórę, działa wysuszająco na włosy i paznokcie.
To tylko niektóre z powodów, dla których warto zadbać o zmiękczanie kranówki stosowanej w gospodarstwie domowym. Służą temu rozmaite filtry do wody.
Jak działają zmiękczające filtry do wody?
Nie każdy z dostępnych na rynku filtrów do wody pozwoli na jej zmiękczenie. Przykładowo, mechaniczne filtry sznurkowe znakomicie radzą sobie z usuwaniem zanieczyszczeń stałych, takich jak piasek, muł czy rdza. Wychwytują jednak cząsteczki ≥1μm, a zatem przepuszczają np. cząsteczki węglanu wapnia.
Najpowszechniej obecnie stosowane filtry do zmiękczania wody to takie, które zawierają złoże jonowymienne, którego przykładem jest żywica monosferyczna Lewatit S1567. Ma ona zdolność wychwytywania z wody jonów magnezu i wapnia i zastępowania ich neutralnymi (z punktu widzenia twardości wody) jonami sodu.
Problem twardości wody rozwiązują także złoża polifosfatowe, powszechnie stosowane w filtrach do pralek czy zmywarek. Takie złoże nie usuwa wprawdzie z wody jonów magnezu i wapnia, ale zapobiega ich krystalizacji. Chroni w ten sposób urządzenia AGD przed osadzaniem się kamienia kotłowego, który zmniejsza ich wydajność i skraca żywotność.
Jeszcze inną metodą zmiękczania kranówki jest odwrócona osmoza. Zjawisko to wykorzystywane jest m.in. w cieszących się coraz większą popularnością filtrach podzlewozmywakowych. W systemie odwróconej osmozy z roztworu wodnego zawierającego szereg rozmaitych związków przez półprzepuszczalną membranę przedostają się niemal wyłącznie cząsteczki H2O. W ten sposób uzyskuje się krystalicznie czystą wodę, wolną nie tylko od odpowiedzialnych za jej twardość związków wapnia i magnezu, ale też od innych potencjalnie szkodliwych substancji. Filtry osmotyczne są zatem optymalnym narzędziem do zmiękczania wody na użytek gospodarstwa domowego.
